Heggenvlechten

Het heggenvlechten is een immaterieel erfgoedpraktijk met veel kansen voor ecologische duurzaamheid, biodiversiteit en klimaatadaptatie. De heggen zijn belangrijke ecologische corridors in het landbouwlandschap, bieden bescherming tegen erosie en overstromingen, breken de wind ten voordele van akkergewassen, en de doorwortelde bodem onder de heg zorgt voor een betere waterinfiltratie. En ook op vlak van koolstofopslag zijn de heggen interessant, want zowel door de heggen zelf als door het bodemleven wordt koolstof vastgelegd. Zo lopen ze als ecologische, groene verbindingswegen door het buitengebied en horen bij de ruimtelijke invulling van het landschap, maken het aantrekkelijk voor mens en dier. Heggen bieden een goede bescherming voor broedende vogels, insecten en kleine zoogdieren. Ze vormen een microklimaat met eigen temperatuur en vochtigheid, beschermen tegen wind en zon, bieden schaduw, luwte en beschutting. Ten slotte biedt het vlechten zelf als buitenactiviteit rust, verbondenheid met en kennis over de natuur. De heggen maken dan weer dat het landschap ‘behaaglijk’ is en vertrouwd aanvoelt, dat het een eigen karakter en streekidentiteit krijgt.

In Nederland en Vlaanderen moeten ooit honderdduizenden kilometers aan heggen hebben gestaan. Na onderzoek via oude kaarten schat de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap dat sinds 1900 alleen in Nederland al meer dan 200.000 kilometer heg is verdwenen. Minder dan de helft van de ooit aanwezige heggen blijft vandaag nog over. Het heggenvlechten kan, door het aanplanten en beheer van de heggen, vandaag een voorbeeld zijn van een nature based solution in het beheer van het agrarische buitengebied. Zo kan het een krachtige rol spelen in huidige klimaat- en biodiversiteitsuitdagingen.