Water & Land
Immaterieel erfgoed en duurzame ontwikkeling.
In het project Water & Land inventariseren, onderzoeken en stimuleren we immaterieel erfgoed als hefboom voor uitdagingen als waterbeheer, behoud van biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid. Met het project streven we naar internationale samenwerking met en uitwisseling tussen erfgoedgemeenschappen, beheerders en experten.
Immaterieel cultureel erfgoed en duurzame ontwikkeling zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, maar vandaag is die verbondenheid tussen erfgoed en ecologische duurzaamheid nog allesbehalve evident. Met het project Water & Land streven we ernaar die andere blik op erfgoed te verspreiden.
De UNESCO Conventie voor Immaterieel Cultureel Erfgoed (2003) stelt dat immaterieel erfgoed naast een drijfveer voor culturele diversiteit ook een garantie voor duurzame ontwikkeling is, of die nu sociaal, economisch of ecologisch is. Recent onderzoek wijst uit dat erfgoed een waardevolle kennisbron is. Oude technieken en kennis kunnen een hedendaags antwoord of inspiratie bieden op huidige vragen rond biodiversiteit en waterbeheer. Immaterieel erfgoed kan milieu- en klimaatbeheer en beleid inspireren en informeren, of wetenschappelijk onderzoek voeden. Deze 'intieme kennis', zoals UNESCO het noemt, laat zien dat duurzaamheid niet alleen een wetenschappelijk maar ook een lokaal en cultureel vraagstuk is.
Immaterieel
cultureel erfgoed?
Immaterieel cultureel erfgoed, dat zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben meegekregen en graag willen doorgeven aan volgende generaties. En naarmate tijden veranderen, evolueert het immaterieel erfgoed mee. Dat dynamische karakter maakt immaterieel erfgoed bij uitstek geschikt om ons meer te leren over hoe we omgaan met veranderingen, bijvoorbeeld in klimaat. Maar, immaterieel erfgoed zit in de hoofden en handen van mensen. Het is daarom niet altijd vanzelfsprekend om zorg te dragen voor dit erfgoed, laat staan om het een actieve rol toe te kennen in klimaatuitdagingen. Ook in Nederland en België wordt de kennis en inzichten uit erfgoedpraktijken voorlopig nog weinig meegenomen in beslissingsprocessen. De beleidsmatige en wetenschappelijke scheiding tussen cultuur en natuur blijft sterk, waarbij het tweede veruit de meeste aandacht krijgt. Daarom kijken Centrum Agrarische Geschiedenis en Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland samen vanuit een nieuwe hoek naar immaterieel erfgoed en onderzoeken de koppeling met ecologische duurzaamheid.
Water & Land
Dit project focust binnen het thema ‘Water en land’ op actuele uitdagingen en erfgoedpraktijken. Het gaat om traditionele kennis en vakmanschap die een klimaatrobuust en ecologisch rijk landschap bevorderen. Maar evengoed om tradities en gebruiken die met water en land te maken hebben
In drie projectjaren benaderen we drie hedendaagse thema’s die nauw met elkaar verbonden zijn: waterbeheer, behoud van biodiversiteit en bodemvruchtbaarheid. Zonder te pretenderen dat immaterieel erfgoed dé oplossing biedt, kunnen oude technieken en praktijken wel voor verrijkende inzichten zorgen. We werken samen met verschillende erfgoedgemeenschappen in Vlaanderen en Nederland die met hun inspirerende voorbeeldpraktijken bijdragen aan een duurzame toekomst. We wisselen ervaring en expertise uit en leveren daarmee nieuwe oplossingen.
Kortom, dit project wil:
- Immaterieel erfgoed met kansen voor een klimaatrobuuste toekomst onderzoeken, borgen en zichtbaarder maken
- Erfgoedgemeenschappen ondersteunen
- Beleidsmakers attenderen op kansen
- Internationale uitwisseling stimuleren
